Diagnostiek, wat is dat?

Betekenis en perspectieven op medisch onderzoek

De meeste zorgprofessionals omschrijven diagnosticeren als het vinden van de oorzaak van klachten en symptomen. In enge zin verwijst het naar het testen van waarden om de aan- of afwezigheid van een aandoening aan te tonen. Simpel gezegd, de dokter heeft een vermoeden dat door deze onderzoeken wordt bevestigd of ontkracht.

Uit gesprekken met ‘gewone mensen’ bleek echter dat velen niet goed weten wat het begrip precies inhoudt. Een gesprekspartner verwoordde het treffend: ‘Bij weinig woorden heb ik zo weinig gevoel als bij diagnostiek.’ Na enige uitleg klaagden de meesten over slechte informatievoorziening, onbegrijpelijke taal en de afhankelijkheid van de dokter bij het interpreteren van testuitslagen. Mensen met een chronische aandoening achtten zichzelf vaak in staat om meer zelf te doen en te regelen tijdens hun periodieke onderzoeken.

Persoonlijke ervaring met onderzoeken

Mijn eigen ervaring met medische testen begon negen jaar geleden. Toen voerde ik als strateeg een opdracht uit voor een eerstelijns diagnostisch centrum. Hoewel ik sinds mijn vroege jeugd chronisch ziek ben – een ‘stempel’ waarin ik mezelf niet herken – kostte het me maanden om een duidelijk beeld te krijgen van wat eerstelijns onderzoek precies inhoudt. Daarnaast moest ik begrijpen wat zo’n laboratoriumorganisatie allemaal uitvoert.

Het is merkwaardig dat bijna iedereen in zijn of haar leven te maken krijgt met medische testen. Toch heeft dit veld relatief weinig bekendheid. Dit komt waarschijnlijk doordat het een complex vakgebied is dat veel uitleg vereist. Inmiddels ben ik ervan overtuigd dat goede diagnostiek mensen – dokters, patiënten en burgers – in staat stelt om weloverwogen beslissingen te nemen over ziekte, gezondheid en zorg. Hierdoor vormt het een belangrijk startpunt voor het nemen van de juiste acties en het inzetten van passende zorg.